fıde unvanları ne demek?

FIDE unvanları FIDE (Dünya Satranç Federasyonu) tarafından satranç oyuncularının seviyelerini belirlenmesi için verilen unvanlardır. Unvanlar satranç oyuncusunun ELO puanına ve aldığı normlara bakılarak verilir. Verilen unvanlar genelde ömür boyu tutulur ancak istisnai durumlarda unvan iptal edilebilmektedir.¹

Tarihçe

FIDE'nin ilk unvanları 1950 yılında verildi. FIDE, 27 Büyükusta (GM), 94 Uluslararası Usta (IM) ve 17 Kadın Uluslararası Usta (WIM) olmak üzere 138 satranç oyuncusuna unvan verdi. Unvanların verildiği yıllarda belli bir standart yoktu, 1957 yılında kadar unvanlar sorumlu komitenin belirlediği isimlere veriliyordu. FIDE, ilk kez 1957 yılında unvanlar için çeşitli standartlar belirledi.²

FIDE'nin ilk büyükustaları:

<table> <thead> <tr class="header"> <th>Büyükusta</th> <th>Ülke</th> </tr> </thead> <tbody> <tr class="odd"> <td><a href="Oldřich_Duras" title="wikilink">Oldřich Duras</a></td> <td></td> </tr> <tr class="even"> <td><a href="Max_Euwe" title="wikilink">Max Euwe</a></td> <td></td> </tr> <tr class="odd"> <td><a href="Ernst_Gruenfeld" title="wikilink">Ernst Gruenfeld</a></td> <td></td> </tr> <tr class="even"> <td><a href="Jacques_Mieses" title="wikilink">Jacques Mieses</a></td> <td></td> </tr> <tr class="odd"> <td><a href="Miguel_Najdorf" title="wikilink">Miguel Najdorf</a></td> <td></td> </tr> <tr class="even"> <td><a href="Akiba_Rubinstein" title="wikilink">Akiba Rubinstein</a></td> <td></td> </tr> <tr class="odd"> <td><a href="Friedrich_Sämisch" title="wikilink">Friedrich Sämisch</a></td> <td></td> </tr> <tr class="even"> <td><a href="Gideon_Ståhlberg" title="wikilink">Gideon Ståhlberg</a></td> <td></td> </tr> <tr class="odd"> <td><a href="Milan_Vidmar" title="wikilink">Milan Vidmar</a></td> <td></td> </tr> <tr class="even"> <td><a href="Borislav_Kostić" title="wikilink">Borislav Kostić</a></td> <td></td> </tr> <tr class="odd"> <td><a href="Reuben_Fine" title="wikilink">Reuben Fine</a></td> <td></td> </tr> <tr class="even"> <td><a href="Samuel_Reshevsky" title="wikilink">Samuel Reshevsky</a></td> <td></td> </tr> <tr class="odd"> <td><a href="Géza_Maróczy" title="wikilink">Géza Maróczy</a></td> <td></td> </tr> <tr class="even"> <td><a href="László_Szabó_(satranç_oyuncusu)" title="wikilink">László Szabó</a></td> <td></td> </tr> <tr class="odd"> <td><a href="Ossip_Bernstein" title="wikilink">Ossip Bernstein</a></td> <td></td> </tr> <tr class="even"> <td><a href="Savielly_Tartakower" title="wikilink">Savielly Tartakower</a></td> <td></td> </tr> <tr class="odd"> <td><a href="Salo_Flohr" title="wikilink">Salo Flohr</a></td> <td></td> </tr> <tr class="even"> <td><a href="Viacheslav_Ragozin" title="wikilink">Viacheslav Ragozin</a></td> <td></td> </tr> <tr class="odd"> <td><a href="Paul_Keres" title="wikilink">Paul Keres</a></td> <td></td> </tr> <tr class="even"> <td><a href="Vasily_Smyslov" title="wikilink">Vasily Smyslov</a></td> <td></td> </tr> <tr class="odd"> <td><a href="Isaac_Boleslavsky" title="wikilink">Isaac Boleslavsky</a></td> <td></td> </tr> <tr class="even"> <td><a href="Igor_Bondarevsky" title="wikilink">Igor Bondarevsky</a></td> <td></td> </tr> <tr class="odd"> <td><a href="Mikhail_Botvinnik" title="wikilink">Mikhail Botvinnik</a></td> <td></td> </tr> <tr class="even"> <td><a href="David_Bronstein" title="wikilink">David Bronstein</a></td> <td></td> </tr> <tr class="odd"> <td><a href="Alexander_Kotov" title="wikilink">Alexander Kotov</a></td> <td></td> </tr> <tr class="even"> <td><a href="Grigory_Levenfish" title="wikilink">Grigory Levenfish</a></td> <td></td> </tr> <tr class="odd"> <td><a href="Andor_Lilienthal" title="wikilink">Andor Lilienthal</a></td> <td></td> </tr> </tbody> </table>

Unvanlar

Büyükusta

FIDE tarafından verilen en büyük unvandır. Seçkin satranç oyuncularına verilir, GM (Grandmaster) şeklinde kısaltılır, istisnai durumlar dışında ömür boyu taşınır. Unvan için 2500 ELO puanı ve 3 norm gereklidir. 1950 yılından bu yana verilmektedir.

Abhimanyu Mishra, 12 yıl 4 ay 25 gün ile bu unvanı alan en genç insandır.

Uluslararası Usta

Güçlü satranç oyuncularına verilir, IM (International Master) şeklinde kısaltılır, istisnai durumlar dışında ömür boyu taşınır. Unvan için 2400 ELO puanı ve 3 norm gereklidir. 1950 yılından bu yana verilmektedir.

Abhimanyu Mishra, 10 yıl 9 ay 3 günle bu unvanı alan en genç insandır.³

FIDE Ustası

FM (FIDE Master) şeklinde kısaltılır, unvan için 2300 ELO puanı gereklidir. 1978 yılından bu yana verilmektedir.

Usta Adayı

CM (Candidate Master) şeklinde kısaltılır, unvan için 2200 ELO puanı gereklidir. 2002 yılından bu yana verilmektedir.⁴

Kadın Unvanları

FIDE tarafından kadınlara verilen unvanlardır. Kadın Büyükusta (WGM), Kadın Uluslararası Büyükusta (WIM), Kadın FIDE Ustası(WFM) ve Kadın Usta Adayı (WCM) olarak adlandılır. Kadın unvanlarıyla diğer unvanlar arasında ELO puanı farkı vardır. Her klansmanda kadın unvanları diğer unvanlardan 200 ELO puanı geridedir. Kadın unvanları diğer unvanlarla birlikte kullanılabilir.

Kadın Büyükusta

WGM (Women Grandmaster) şeklinde kısaltılır, unvan için 2300 ELO puanı gereklidir. 1976 yılından bu yana verilmektedir.

Kadın Uluslararası Usta

WIM (Woman International Master) şeklinde kısaltılır, unvan için 2200 ELO puanı gereklidir. İlk olarak 1950 yılında IWM (International Woman Master) olarak verilmiş, daha sonradan adı WIM (Woman International Master) olarak değiştirilmiştir.